Τι είναι η διαισθητική διατροφή;

Η νέα διατροφική κουλτούρα ή ίσως όχι και τόσο νέα αφού η διαισθητική κατανάλωση φαγητού ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90 και μάλιστα από διαιτολόγους. Η Εvelyn Tribole, και Elyse Resch υπερασπίστηκαν τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής.

Ή ίσως και παλιότερη αφού οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας γεννημένοι να τρώμε διαισθητικά. Κοίτα τα παιδιά πόσο εξαιρετικά ρυθμίζουν το πόσο θα φάνε και είναι σε επαφή με το σώμα τους (πάντα όσο οι γονείς επιτρέπουν).  Τρώνε όταν πεινούν και σταματούν όταν χορταίνουν. Εξισορροπούν με φυσικό τρόπο την πρόσληψη τροφής από μέρα σε μέρα ανάλογα με τις ανάγκες τους και έτσι υπάρχουν μέρες που μπορεί να καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες τροφής, ενώ άλλες μπορεί να μην φάνε σχεδόν τίποτα.

Μετά όμως μεγαλώνουμε και καθώς μεγαλώνουμε μαζί με την αθωότητα μας χάνουμε και την εσωτερική μας ικανότητα να είμαστε σε επαφή με το σώμα μας και να ακούμε τη διαίσθηση μας.

Κάπου μπαίνουν οι κανόνες και τα «πρέπει», κάπου το φαγητό αποκτά τον ρόλο της ανταμοιβής, κάπου αρχίζουν τα γνωστικά παιχνίδια σε σχέση με το φαγητό και τους συνδυασμούς, κάπου βλέπουμε τη μαμά να κάνει δίαιτα και τον μπαμπά να ανησυχεί που φουσκώνει η κοιλίτσα και κάπως έτσι κάπου το χάνουμε.

Βλέπεις, η απάντηση στην ερώτηση: “γιατί τρώμε” θα έπρεπε να είναι εύκολη: “γιατί πεινάμε”. Αυτή είναι και η αρχή της διαισθητικής διατροφής: τρώμε όταν πεινάμε και σταματάμε μόλις νιώθουμε χορτάτοι. Το πρόβλημα είναι ότι δεν τρώμε μόνο όταν πεινάμε και μάλιστα υπάρχουν άνθρωποι που παραδέχονται ότι δεν έχουν έχουν νιώσει ποτέ το αίσθημα της πείνας. Τρώμε όταν είμαστε στεναχωρημένοι ή όταν χρειαζομαστε να αντιδράσουμε σε κάποιο ερέθισμα ή επειδή προσπαθούμε να είμαστε “καλό παιδί” ή για να καλύψουμε ένα κενό. 

Μεγαλώνοντας χάνουμε την επαφή με το σώμα μας (που ξέρει άριστα τι να κάνει με το φαγητό) και επηρεαζόμαστε από φίλους, γονείς, και διάφορους διατροφικούς “κανόνες” της κοινωνίας. Και έτσι το φαγητό που από μόνο του είναι απλά φαγητό και καύσιμη ύλη για το σώμα, αρχίζει να αποκτά άλλες διαστάσεις που δεν έχουν καμία σχέση με την πείνα. Μαθαίνεις τι επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται να φας, που και πως πρέπει να τρώς και αποκτάς κοινωνικές συνήθειες που ελάχιστα σχετίζονται με τις δικές σου ενστικτώδεις διατροφικές συνήθειες. 

Όμως η διαισθητική διατροφή δεν υπακούει σε κατευθυντήριες γραμμές για το τι ή το πότε θα πρέπει να φάτε ή το τι θα πρέπει να αποφύγετε.

Διάβασε ακόμη: Δεν είσαι ό,τι τρως

Στην πραγματικότητα είναι μια φιλοσοφία – στάση ζωής που καθιστά το άτομο «εμπειρογνώμονα» του σώματός του. Μαθαίνω να ακούω και να σέβομαι το σώμα μου και τα σήματα που μου δίνει όπως της πείνας και κορεσμού. Με αυτό τον τρόπο προάγεται η υγιής στάση απέναντι στην τροφή και η θετική εικόνα σώματος.

Η διαισθητική διατροφή έρχεται σε σύγκρουση με οποιοδήποτε διαιτητικό σχήμα. Δεν υπάρχουν μετρήσιμες θερμίδες ή μακροεντολές και δεν απαγορεύονται τρόφιμα. Οποιοδήποτε υπολογισμός σε νούμερα θερμίδες, βάρος κτλ αντενδείκνυται.

Στόχος είναι το να επανεκπαιδευτούμε να ακούμε τις εσωτερικές μας ενδείξεις. Επίσης να αναλάβουμε την ευθύνη του εαυτού μας και τον έλεγχο της διατροφής μας εστιάζοντας στην δική μας εσωτερική αλήθεια που την υποδεικνύει το σώμα μας. Πρώτο βήμα για αυτό είναι να απομακρυνθούν όλα τα εξωτερικά «πρέπει» & να αυξήσουμε την αυτογνωσία μας.

Η διαισθητική διατροφή αφορά μια ιδιαίτερα αποτελεσματική προσέγγιση για όποιον έχει υποφέρει από διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά ή αισθάνεται ότι τελμάτωσε με τις δίαιτες αλλά χρειάζεται να ρυθμίσει το βάρος του.  

Η θεωρία της διαισθητικής διατροφής όπως περιγράφεται από της σχεδίαστριες (https://www.intuitiveeating.org/) περιλαμβάνει δέκα βασικές αρχές:

1. 1.     Απορρίψτε τη νοοτροπία της δίαιτας
   2.   Όταν αισθάνεστε πείνα, να τρώτε
   3.   Συμφιλιωθείτε με τις τροφές
   4.   Βάλτε στην σίγαση τον εσωτερικό κριτή
   5.   Σεβαστείτε το αίσθημα πληρότητας, σταματάω να τρώω όταν χορτάσω
   6.   Ανακαλύψτε και  δημιουργηστε συνθήκες ώστε να απολαμβάνετε την εμπειρία του φαγητού
   7.   Αντιμετωπίστε  τα συναισθήματά σας με τρόπους που δεν περιλαμβάνουν καταναλωση φαγητού για να τα κατατευνάσετε
   8.   δείξτε σεβασμό και αγάπη προς το σωματότυπο σας
   9.   Γυμναστείτε με γνώμονα την ευεξία που χαρίζει  η ασκηση και οχι το “κάψιμο” θερμίδων
   10. Επιλέξτε τροφιμα  που εξυπηρετούν συγχρόνως την υγεία σας, τις γευστικές προτιμήσεις σας και σας κανουν να νιωθετε ευεξία

Η Διαισθητική Διατροφή είναι μια πρακτική, η οποία τιμά τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία. Ευθυγραμμίζεται με την υγεία σε κάθε μέγεθος σώματος γιατί έτσι και αλλιώς ανεξάρτητα με το πόσα κιλά είσαι χρειάζεσαι τροφή. Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαιρέτως βάρους και μεγέθους, φύλλου και χρώματος δικαιουνται χαρά και σεβασμό.

Οι  αρχές της διαισθητικής διατροφής μπορούν να μας βοηθήσουν με δύο βασικούς τρόπους:

1.   Να αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας σε σχέση με την τροφή, καλλιεργώντας το συντονισμό με τις φυσικές και σωματικές μας αισθήσεις ώστε να καλύψουμε τόσο τις  βιολογικές όσο και τις ψυχολογικές μας ανάγκες.
2.   Να μας απελευθερώσει από «σκέψεις δίαιτας». Οι περισσότεροι γνωρίζουν τη ματαίωση προσπαθώντας να «κόψουν» από τη διατροφή τους τροφές ή ποσότητες ή ολόκληρες κατηγορίες πχ τους υδατάνθρακες.  

Το διαισθητικό φαγητό έχει σκοπό να σε βοηθήσει να αισθάνεσαι καλά για αυτό που κάνεις τώρα μπορεί όμως να σε βοηθήσει να ρυθμίσεις το  βάρος σου εάν τρώς για λόγους που δεν έχουν να κάνουν με το πόσο πραγματικά πεινασμένος ή χορτάτος είσαι αλλά περισσότερο με συγκεκριμένα συναισθήματα ή προσωπικά ερεθίσματα.

Βέβαια αν και ακούγεται απλό, δεν είναι εύκολο. Κάποιες φορές τα αυτονόητα είναι και τα πιο δυσκολα στην πράξη για αυτό να θυμάσαι ότι ακολουθώντας αυτή τη φιλοσοφία, θα χρειαστεί να εξετάσεις τα προσωπικά σου όρια και να μάθεις να στηρίζεις τις επιλογές σου. Το αναλαμβάνω  την ευθύνη του εαυτού μου δεν είναι εύκολο, όμως είναι εξαιρετικά απελευθερωτικό!

Από Μυλωνά Μυρτώ Μαρία & Χριστοπουλου Ρουλα